Danh từ
Danh từ trong tiếng Trung giao tiếp là từ chỉ danh xưng của người hoặc vật và đằng trước danh từ thường có thể thêm số từ hoặc lượng từ nhưng không thể thêm phó từ để bổ sung ý nghĩa.Rất ít danh từ đơn âm tiết có thể trùng điệp để biểu thị ý nghĩa là mỗi 每,ví dụ:人人（每人 Mỗi người）、天天（每天 Mỗi ngày）.Ta có thể thêm “们” vào đằng sau từ để biểu thị số nhiều như:老师们( các thầy cô giáo).Không thể nói “五个老师们”(*) mà phải nói là “五个老师”.
Danh từ thường đều có thể làm chủ ngữ, tân ngữ và định ngữ trong 1 câu tieng Trung giao tiep
1. Làm chủ ngữ
北京是中国的首都。
Bắc Kinh là thủ đô của Trung Quốc.
夏天热。
Mùa hè nóng.
西边是操场。
Bốn bề đều ướt át.
老师给我们上课。
Thầy giáo cho chúng tôi vào tiết.
2. Làm tân ngữ
小云看书。
Tiểu Vân đọc sách.
现在是五点。
Bây giờ là 5 giờ.
我们家在东边。
Nhà chúng tôi ở đằng đông.
我写作业。
Tôi làm bài tập.
3. Làm định ngữ
这是中国瓷器。
Đây là đồ gốm sứ Trung Quốc.
我喜欢夏天的夜晚。
Tôi thích buổi đêm của mùa hạ.
英语语法比较简单。
Ngữ pháp của tiếng Anh tương đối đơn giản.
妈妈的衣服在那儿。
Bộ đồ của mẹ ở đó.
Khi học tiếng Trung giao tiếp bạn sẽ được tiếp xúc với 2 loại từ: Từ thời gian( Là những danh từ biểu hiện ngày tháng,thời khắc, tiết mùa) và từ phương vị(Là những danh từ chỉ phương hướng hoặc vị trí) thường được làm trạng ngữ.Tuy nhiên các danh từ thông thường thì không có chức năng này.Ví dụ:
他后天来。
Anh ấy hôm sau đến.
我们晚上上课。
Chúng ta có tiết tối nay.
您里边请。
Xin mời ngài vào trong.
我们外边谈。
Chúng ta ra ngoài nói chuyện.
Các danh từ chỉ thời gian trong tiếng Trung như:“今天”、“去年”、“年底”…… mang tính năng ngữ pháp như danh từ thường.Lấy ví dụ với từ “明天”:
明天是星期六。 (Làm chủ ngữ)
开会的日期是明天。 (Làm vị ngữ)
明天的工作已经安排好了。 (Làm định ngữ)
Tuy nhiên cũng vẫn tồn tại điểm khác biệt với danh từ thường như:
(1)Phần lớn các danh từ chỉ thời gian không chịu sự bổ nghĩa của các từ chỉ số lượng .Chúng ta không thể nói “一个今天”、“一个明年”, chỉ có 1 số ít danh từ chỉ thời gian như “星期六”、“星期天”、“周末”…… có thể thêm lượng từ như:这个星期六，一个星期天，这个周末.
(2)Danh từ chỉ thời gian có thể làm trạng ngữ chỉ thời gian xuất hiện trước và sau chủ ngữ.Ví dụ:
今天朋友们来看我了。
朋友们今天来看我了。
今天 xuất hiện ngay trước và sau chủ ngữ “朋友们” ý nghĩa biểu đạt không khác mấy.Còn các danh từ thường đa số không thể làm trạng ngữ.
名词
１．名词的意义和种类
Danh từ biểu thị danh từ của người hoặc sự vật, bao gồm biểu thị thời gian, nơi chốn và phương vị.Danh từ có những loại sau đây:
（1）Biểu thị danh xưng của người và sự vật được gọi là danh từ thường. Phân chia kĩ hơn như sau:
A. 朋友、同志、作家、学生、牛、羊、飞机、原子（普通名词 Danh từ phổ thông）
B.张衡、黄河、泰山、新疆、联合国（专有名词 Danh từ riêng）
C.人民、人口、群众、物品、马匹（集合名词 Danh từ tập hợp）
D.道德、思想、文化、政治、欲望、苦头（抽象名词 Danh từ trừu tượng）
E.水、油、肉、声音、冯、阳光（物质名词 Danh từ vật chất）
（2）表示时间 Biểu thị thời gian 秋天、早晨、明年、现在（时间名词 Danh từ thời gian）
（3）表示出所 Biểu thị nơi chốn 北京、中国、亚洲、里屋（处所名词 Danh từ nơi chốn）
（4）表示方位 Biểu thị phương vị 前、后、左、右、之上、以下、东边（方位词 Danh từ phương vị）
2．Đặc điểm ngữ pháp đặc trưng của danh từ
（1）Thường làm chủ ngữ và tân ngữ.Ví dụ:牛吃草.Đa số đều có thể làm định ngữ hoặc đi kèm với định ngữ,như:柳树梢头、河边柳树, không thể làm bổ ngữ.
（2）Đứng trước danh từ thường có thể thêm các cụm từ chỉ số lượng,thông thường không thể thêm phó từ.Chúng ta có thể nói “一个人”nhưng lại không thể nói 不人”.
（3）Danh từ không thể dùng hình thức trùng điệp để biểu thị ý nghĩa ngữ pháp tương đồng.Các từ như “妈妈、哥哥”,“星星”…là hình thức trùng điệp của từ tố ko tính là hình thái biến hóa của kết cấu từ.
（4）Các danh từ chỉ người đằng sau đều có thể thêm “们” để biểu thị tập thể(Trợ từ thường gặp là “们”)Các danh từ không đi kèm với danh từ có thể là chỉ cá thể cũng có thể chỉ 1 tập thể.
3．Danh từ thời gian và danh từ phương vị
Danh từ thời gian khá đăc thù, ngoài việc có thể làm chủ ngữ, định ngữ và tân ngữ ra còn có thường đảm nhận vị trí trạng ngữ, biểu thị thời gian phát sinh của sự việc ví dụ như“他昨天来了”.
Đặc trưng ngữ pháp bao gồm chức năng và hình thái của từ, đặc tính ngữ pháp bao gồm chức năng hình thái và ý nghĩa của từ.
Có những phó từ có thể thêm đằng trước danh từ trong câu tiếng trung nhưng không được sử dụng đơn độc như “园子里净杂草”,trong câu trên “不人”、“不山”chỉ có thể làm vị ngữ không thể nói đơn độc, chỉ có trong câu “人不人，鬼不鬼的”、“什么山不山的” được sử dụng thành cặp hoặc liên dùng.Ngoài ra gần đây trong sách còn xuất hiện 1 loại phó từ mức độ bổ sung cho danh từ như “很淑女”、“很绅士”、“太传统”、“非常专业” những danh từ này đều có đặc điểm chung là các từ này về mặt ý nghĩa đều bao hàm tính miêu tả đặc trưng ví dụ như trong “很绅士”thì “绅士”có ý nghĩa là rất có lễ phép,có phong độ, tôn trọng nữ giới.Trong“很淑女”thì “淑女”lại mang ý nghĩa nho nhã, từ tốn.Tuy nhiên không phải danh từ nào cũng có thể đi kèm với phó từ mức độ, chúng ta ko thể nói “很桌子”(*).
Đặc điểm chức năng ngữ pháp của danh từ chỉ nơi chốn chủ yếu không biểu hiện ở việc làm chủ ngữ, tân ngữ, định ngữ vì những gì mà danh từ thường có thể làm thì danh từ chỉ nơi chốn cũng có thể đảm nhiệm, những gì mà danh từ thường không thể làm thì danh từ chỉ nơi chốn không thể đảm nhiệm (làm trạng ngữ).Đặc điểm chủ yếu của nó là chức năng tổ hợp với các từ chỉ nơi chốn để biến thành danh từ nơi chốn theo công thức sau đây:
A.在（从，到）+——
ví dụ:从隔壁借一把椅子。
B.到——去
Ví dụ:到图书馆去。
Danh từ nơi chốn có mấy loại sau:
(1)Danh từ chuyên chỉ nơi chốn không kiêm các chức năng khác, số lượng không nhiều các từ thường dùng có:
隔壁 背后 背面 附近 对过 对门 外围 角落 中央 侧翼 边缘 当地 四周 旮旯
(2)Danh từ nơi chốn kiêm chức năng khác, chỉ địa danh,tên cơ cấu đơn vị.Ví dụ上海(Thượng Hải),图书馆(thư viện).学校(trường học)…có khi là danh từ thường ,có khi là danh từ nơi chốn:
上海已经很快地发展起来了。(danh từ thường)
老人从上海寄来一封信。(danh từ chỉ nơi chốn)
他们决定办一所新的学校。(Danh từ thường)
他们在学校复习功课。(Danh từ chỉ nơi chốn)
Loại từ này có rất nhiều khi chỉ nơi chốn phía sau địa danh thường không thể thêm phương vị từ ,tên cơ cấu đơn vị có thể thêm hoặc không thêm
我在北京里工作。（*）
我在北京工作。
我在图书馆看书。
我在图书馆里看书。
Những từ chỉ phương hướng vị trí như “上”、“下”、“上面”、“下面”…chính là danh từ chỉ phuơng vị. Danh từ chỉ phương vị bao gồm 2 loại:
Danh từ phương vị đơn, gồm:
上 下 前 后 左 右 里 外 中 内 东 南 西 北 旁
Danh từ phương vị kép là do danh từ phương vị đơn và 3 từ tố “边，面，头” kết hợp thành.Tuy nhiên cần chú ý có danh từ phương vị đơn có thể kết hợp với cả 3 từ tố như “上边，上面，上头” có danh từ phương vị chỉ có thể kết hợp với 2 trong 3 từ tố trên, như “左边，左面”，“中” và “内” không thể kết hợp với cả 3 từ tố.
—上 – 下 – 前 – 后 -左 – 右 -东 – 南 -西 – 北 – 内 -外 – 中- 里 -旁
边 v – – v -v – -v –v —v – v — v –v –v —x –v — x –v –v
面 v — v – v —v – v —v –v — v –v –v —x –v —x –v –x
头 v —-v –v —v – x — x – v —-v –x – x —x –v — x –v – x
Ngoài ra còn có các từ như “中间”，“周围”.
Danh từ phương vị đơn và phương vị kép đều có đặc điểm chung là phía trước đều có thể kết hợp với danh từ thường.
Ví dụ:黑板上 黑板上边 黑板上面 黑板上头
Nhưng “左、右” thì không thể độc lập kết hợp với danh từ.
Ví dụ: 站在老师左（*） 站在老师左边
Danh từ phương vị sau khi đi với danh từ thường thì mang ý nghĩa chỉ nơi chốn, có thể xuất hiện sau ”在“.
Điểm khác nhau giữa danh từ phương vị đơn và danh từ phương vị kép là:
(1)Danh từ phương vị đơn có tính độc lập kém, thường phải kết hợp với các từ khác để xuất hiện.
A.Danh từ+danh từ phương vị đơn
VD:房间里、教室外
B.Giới từ+danh từ phương vị đơn
VD:往左（拐）、往里（走）
Chú ý “内”、“中” không thể kết hợp với giới từ.
Do tính độc lập kém của danh từ phuơng vị đơn nên có người đưa chúng vào phần trợ từ. Tuy nhiên xét về việc chúng vẫn có thể kết hợp được với giới từ, điều này khác với các trợ từ thông thường.
(2)Chức năng ngữ pháp của danh từ phương vị kép và danh từ chỉ nơi chốn giống nhau
我们几个人一直走到学校。
孩子另敢地走到前边。
教师有几个陌生人。
前边有一家商店。
Điểm khác nhau là danh từ phương vị kép có thể đi với danh từ thường, cùng chỉ nơi chốn:
学校前边、箱子里面、桌子上面
Tuy chúng ta nói các danh từ chỉ cơ cấu đơn vị như “学校”、“图书馆”…. là các danh từ chỉ nơi chốn.Nhưng trong kết cấu câu biểu thị tồn tại thì khả năng chỉ nơi chốn của loại danh từ này và danh từ phương vị vẫn không giống nhau:
Nơi chốn+是+Người/sự vật
VD:
前面是一条小河，后面是一庄荒山。
图书馆是一个运动场（*）。
图书馆前面是一个运动场。
Danh từ chuyên chỉ nơi chốn không cần phải thêm từ phuơng vị:
隔壁是一位教授。
(3)Có danh từ phương vị phía trước có thể thêm phó từ “最”， danh từ phương vị đơn và danh từ phương vị kép cũng có khác biệt
VD:
你站在最前边。
你站在最前（*）
我家在村子的最东边。
我家在村子的最东。（*）
Có nghĩa là 1 bộ phận danh từ phuơng vị kép phía trước có thể thêm “最”， còn phía trước danh từ phương vị đơn thì không thể thêm “最”
No comments:
Post a Comment